KONFERENCJA 2018
„Rozwój inteligencji, a etos ziemiańskiej społeczności”
Konferencja w dniach 6-7 września 2017 r. obejmować będzie dwa zakresy tematyczne:
6 września, czwartek – Rozwój inteligencji, a etos ziemiańskiej społeczności.
7 września, piątek – Kolekcjonerzy i artyści w ziemiańskich dworach.
Szyld „Muzeum Ziemiaństwa”, umieszczonego w zespole pałacowo parkowym o wysokich walorach zabytkowych, skłania do podejmowania kolejnych dyskusji nad sposobami prezentami dziejów tej warstwy społecznej i pogodzeniu ich z dawną tradycją miejsca. Problematyce tej poświęcone są organizowane od trzech lat w dobrzyckim muzeum konferencje, z licznym udziałem przedstawicieli muzeów badających dzieje ziemiaństwa, samorządowców oraz instytucji naukowych. Po omówionych dotąd kwestiach relacji „genius loci” z programem działania muzeum i jego funkcjonowania jako samorządowej instytucji kultury, a także o dylematach prowadzonej w nich edukacji, w roku bieżącym zapraszamy na panel historyczny.
Zagadnieniem do dyskusji będzie: w jakim zakresie wykształcone w warstwie ziemiańskiej postawy i wartości wpływały na zmieniający się rozwój inteligencji społecznej w XIX i początkach XX wieku. Co w procesach rozwoju państwa można uznać jako dziedzictwo ziemiaństwa. Liczymy na określenie zakresu oddziaływania dziedzictwa intelektualnego ziemiaństwa, w sferze rozwoju społecznego i przemian strukturalnych inteligencji polskiej. Panel dyskusyjny uznanych badaczy ze świata nauki odnosić się będzie do przeglądu różnych rodzajów zaangażowania warstwy ziemiańskiej, w zależności od obszaru dawnej Rzeczypospolitej. Gościem Honorowym będzie pani Izabela z Bojanowskich Dzieduszycka – ekonomistka, działaczka społeczna i katolicka, założycielka i prezes stowarzyszenia Przymierze Rodzin. Osoba ta łączy dwie rodziny obrosłe historią, szeroko rozgałęzione i skoligacone, potwierdzające przez lata swoją obecność w życiu społeczeństwa.
W dniu następnym, rozwijając tematykę prezentowanej w naszym pałacu wystawy czasowej, zajmiemy się dwoma zagadnieniami: dyskusją dotycząca badań nad kolekcjami sztuki w siedzibach ziemiańskich oraz zjawiska uprawianej przez ziemian amatorskiej twórczości artystycznej. Liczymy, że prezentowane referaty wraz z ekspozycją zgromadzoną na wystawę będą stanowiły ciekawy przyczynek do dyskusji nad różnorodnością techniczną i formalną powstającej w ziemiańskich dworach sztuki i w ciekawy sposób ukażą rozmaitość dróg życiowych czynnych artystycznie ziemian, a także ich stosunek do własnej działalności twórczej.
Uczestnicy nie płacą za udział w konferencji. Podobnie jak w latach poprzednich przewidujemy również druk referatów w publikacji pokonferencyjnej wydawanej w zapoczątkowanej w ub. roku serii „Studia i materiały Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy”.
PROGRAM KONFERENCJI
6 WRZEŚNIA – CZWARTEK:
ROZWÓJ INTELIGENCJI A ETOS ZIEMIAŃSKIEJ SPOŁECZNOŚCI
10:00 Rejestracja uczestników
10:30 Otwarcie konferencji
Wiesław Kaczmarek (dyrektor Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Zespół Pałacowo-Parkowy)
10:40-11:40 I sesja
Jak etos dworu, a następnie etos inteligencji kształtował republikańską kulturę polityczną
w okresie Dawnej Rzeczypospolitej, pod zaborami i w okresie Rzeczpospolitej Polskiej
w latach 1918-1939,
Prof. dr hab. Antoni Z. Kamiński (Instytut Studiów Politycznych PAN)
Ziemiańskie korzenie polskiej inteligencji (przypadek ludzi nauki),
Prof. dr hab. Jarosław Kita (Instytut Historyczny UŁ)
11:40-12:00 Przerwa
12:00-12:40 II sesja
Między pasją a pragmatyzmem – uwarunkowania społeczno-polityczne kresowej
inteligencji polskiej w XIX stuleciu
Dr Maria Korybut-Marciniak (Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych UniwerWM)
Z rozważań nad społeczną i gospodarczą kondycją ziemiaństwa w Królestwie Polskim w XIX wieku
Dr hab. Andrzej Przegaliński (Zakład Historii XIX w. i Dziejów Europy Wschodniej UMCS)
12:45-14:30
Panel dyskusyjny z udziałem prof. dra hab. Tadeusza Epszteina (Instytut Historii PAN Warszawa)
– rody ziemiańskie i formy upamiętnienia.
– 10 lat muzeum Dzieduszyckich
– Inicjatywa „Wybicki – REAKTYWACJA”
– Kronika Domowa Mańkowskich.
14:30-15:00 Podsumowanie
15:15-16:30 Obiad
16:30 Zwiedzanie ekspozycji, wspólne ognisko
Szczegóły ustaleń programu mogą ulec zmianie.
PROGRAM KONFERENCJI
7 WRZEŚNIA – PIĄTEK:
KOLEKCJONERZY I ARTYŚCI W ZIEMIAŃSKICH DWORACH
BLOK I – KOLEKCJONERZY…
9:00 Wprowadzenie – Wiesław Kaczmarek/Stanisław Borowiak (MZD)
9:10-9:30
Jak poszukiwać, oceniać i opisywać kolekcje sztuki w domach ziemiańskich w XIX i XX w.?
Prof. dr hab. Tadeusz Epsztein (Instytut Historii PAN Warszawa)
9:30-9:50
O kolekcjach sztuki w domach ziemiańskich (koreferat do wystąpienia prof. Epszteina)
Dr Kamila Kłudkiewicz (Instytut Historii Sztuki UAM)
9:50-10:10
Zainteresowania kolekcjonersko-artystyczne właścicieli Dobrzycy
Szymon Balcer/Stanisław Borowiak (MZD)
10:10 Dyskusja
10:30 Przerwa
BLOK II – …I ARTYŚCI
10:50-11:10
Amatorska twórczość artystyczna kobiet z domów ziemiańskich
Prof. dr hab. Jarosław Kita (Instytut Historii UŁ)
11:10-11:30
Czesław Moniuszko – rysownik kampanii 1812 r.
Adam Paczuski (NID Oddział Terenowy w Toruniu)
11:30-11:50
Hiszpania i Portugalia w akwarelach Atanazego Raczyńskiego
Dr hab. Michał Mencfel (Instytut Historii Sztuki UAM)
11:50-12:10
Seweryn Mielżyński jako artysta malarz
Ewa Siejkowska-Askutja (Muzeum Narodowe w Poznaniu)
12:10-12:30
Wokół twórczości Jana Kazimierza Mycielskiego
Agnieszka Salamon-Radecka (Muzeum Narodowe w Poznaniu)
12:30-12:50
Stanisław Szembek i jego twórczość
Jacek Malkowski (Ostrów Wielkopolski)
12:50-13:10
Wokół sztuki Dory Mukułowskiej – malarstwo, grafika, wystawy, nauczanie
Dr Jarosław Mulczyński (Muzeum Narodowe w Poznaniu)
13:10 Dyskusja i zakończenie konferencji
13:45 Obiad
Szczegóły ustaleń programu mogą ulec zmianie.