Genius loci w muzeach

Osią przewodnią proponowanych dyskusji są zagadnienia:

–   w jakich obszarach samorządowa instytucja kultury wypełnia szerokie spektrum zadań samorządów,

–   w jakim stopniu są to działania w ramach opracowanej szerszej polityki kulturalnej, a w jakim stopniu działania te stanowią jedynie własny program pracy instytucji,

wywołując potrzebę prowadzenia badań zakresu pożądanej zmiany modelu zarządzania kulturą przez samorząd, jako elementu rozwoju gospodarczego.

Dodatkowym utrudnieniem jest określenie, w jakim stopniu wymierne elementy zarządzania sferą kultury, sprawdzają się w sferze opieki nad dziedzictwem niematerialnym, w warunkach specyfiki tożsamości miejsca, lokalnych emocji przeżywania historii.

W związku z zaproponowaniem tej debaty przez Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy, główny wątek rozważań skupia się na muzeach, co nie ogranicza rozpatrywania problemu odnosząc się do innych instytucji działających w sferze kultury.

W 2015 roku odbyła się debata próbująca określić w jakim zakresie lokalizacja muzeum, może wpływać na cele i zakres działania tej instytucji. Jak kształtować działalność muzeów w domach historycznych, aby nie zaniedbywać znaczenia „genius loci”.

W 2016 roku tematem wiodącym było określenie relacji celów organizatora w odniesieniu do prowadzonej przez muzea działalności statutowej. W jakim zakresie samorządy różnych szczebli wykorzystują programy działania muzeów dla poprawy warunków życia mieszkańców oraz dla zapewnienia warunków rozwoju społecznego i gospodarczego.

W 2017 roku rozważania dotyczą ustalania priorytetów działania muzeum o szerokim zakresie statutowym. W jakim zakresie realizować podstawowe powinności zbierania śladów historii, ich opracowywania i udostępniania. Czy prowadzić badania naukowe dla rozwijania szerokiej edukacji i jak łączyć to z oczekiwaniami odwiedzających dla zobaczenia konkretnej siedziby z historią jej mieszkańców.

W 2018 roku zagadnieniem do dyskusji było: w jakim zakresie wykształcone w warstwie ziemiańskiej postawy i wartości wpływały na zmieniający się rozwój inteligencji społecznej w XIX i początkach XX wieku. Co w procesach rozwoju państwa można uznać jako dziedzictwo ziemiaństwa. Panel dyskusyjny uznanych badaczy ze świata nauki odnosił się do przeglądu różnych rodzajów zaangażowania warstwy ziemiańskiej, w zależności od obszaru dawnej Rzeczypospolitej. Gościem Honorowym była pani Izabela z Bojanowskich Dzieduszycka – ekonomistka, działaczka społeczna i katolicka, założycielka i prezes stowarzyszenia Przymierze Rodzin. Osoba ta łączy dwie rodziny obrosłe historią, szeroko rozgałęzione i skoligacone, potwierdzające przez lata swoją obecność w życiu społeczeństwa.

W 2019 roku dyskusja prowadzona była wokół zagadnienia: w jakim zakresie praca badawcza dziejów rodzin ziemiańskich stanowi element działalności muzealniczej? Czy wystarczą informacje z dostępnej literatury oraz instytucji naukowych i archiwów, czy jednak konieczna jest własna działalność naukowa muzealników? Ogniskowanie uwagi na ekspozycjach muzealnych, rozliczaniu z organizatorem frekwencji, powoduje niedostrzeganie naukowego charakteru działalności muzealniczej, koniecznej przed przygotowaniem atrakcyjnych dla zwiedzających wystaw. Dyskutowano o tych różnych aspektach pracy muzealników.

W 2020 roku – konferencja nie odbyła się wobec zagrożeń epidemicznych.

Zwiększająca się świadomość uczestnictwa sektora kultury w nowoczesnym rozwoju gospodarczym, jak i zmiany oczekiwań społecznych w zakresie jakości życia wymagają od samorządów szybszej zmiany w sferze zarządzania na styku gospodarki i kultury. Ale przed kadrą zarządzająca samorządowymi muzeami jawi się problem takiej organizacji działalności, aby nie tracąc statutowej specyfiki depozytariusza dziedzictwa narodowego, sprostać oczekiwaniom przeżyć i emocji zwiedzających, a zarazem wypełniać postulaty z obszarów edukacji, turystyki, itp.

Czy relacje organizatora z podległymi samorządowymi muzeami są właściwe, czy jednak należy poszukiwać dobrych praktyk do wdrażaniach w innych regionach. 

Zapraszamy do debaty.